aixmes.com

ΤΟΥ ΜΑΡΙΟΥ ΕΥΡΙΒΙΑΔΗ

Οι πρόσφατες δηλώσεις της Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας κ. Ντόρας Μπακογιάννη αναφορικά με το αναχρονιστικό τριμερές σύστημα εγγυήσεων για την Κύπρο είναι, κατά τη δική μου εκτίμηση, οι πιο ουσιώδεις δηλώσεις που έχουν γίνει από Έλληνα αξιωματούχο εδώ και δεκαετίες. Οι εγγυήσεις αυτές δεν είναι απλά αναχρονιστικές αλλά παραπέμπουν στον 18ο, 19ο και αρχές του 20ου αιώνα. Παραπέμπουν δηλαδή, σε καθεστώτα δουλείας, σε προτεκτοράτα και σε σατραπείες που σκοπό και στόχο έχουν την εξυπηρέτηση εξωγενών και συνήθως επεκτατικών και ιμπερεαλιστικών πολιτικών και καταστάσεων. Δε νοείται λύση του Κυπριακού διά της συνέχισης με την οποιαδήποτε μορφή του όποιου καθεστώτος παρεμβατικών εγγυήσεων στα εσωτερικά της Κύπρου.

Οι δηλώσεις της κ.Μπακογιάννη είναι συνεπώς μια καλή αρχή προς τη σωστή κατεύθυνση. Δεν γνωρίζω κατά πόσο οι δηλώσεις της κας Υπουργού υπήρξαν παραγωγικό απότοκο της πρόσφατης επίσκεψης του Προέδρου Χριστόφια στην Αθήνα και κατα πόσο αποτελούν μέρος μιας επεξεργασμένης και ευρυματικής πολιτικής. Είναι κάτι που πολύ θα ήθελα να πιστεύω. Εγώ με τη σειρά μου θα επανέλθω σε μια παλιά μου τοποθέτηση που έχω κάνει μέσω αυτής της στήλης το Μάϊο του 2004 με τον τίτλο "Τα Όρια της Ελληνικής Αρωγής προς την Κύπρο".

Υποστήριξα τότε ότι η συνεχιζόμενη ενεργή συμμετοχή της Ελλάδας στις Συνθήκες Εγγύησης και Συμμαχίας του 1960 εξυπηρετεί αλλότρια και μόνον συμφέροντα. Η Ελληνική στρατιωτική παρουσία στην Κύπρο νομιμοποιεί στην πράξη την Τουρκική κατοχή και τρατηγική. Νομιμοποιεί, παράλληλα, και τη Βρεττανική στρατιωτική παρουσία σε περίπου 160 τετραγωνικά χιλιόμετρα στις περιοχές Ακρωτηρίου και Δεκέλειας της Κύπρου. Τις περιοχές αυτές οι Βρετανοί ονομάζουν Κυρίαρχες Στρατιωτικές Περιοχές (Sovereign Base Areas) αλλά οι οποίες κάθε άλλο από κυρίαρχες είναι.Είναι στην ουσία αποικιακά κατάλοιπά. Στην πράξη η δημοκρατική Ελλάδα σήμερα αδυνατει να παράξει ασφάλεια στην Κύπρο.Και σε περίπτωση που θα γινόταν αποδεκτό το κρατοκτονικό σχέδιο Ανάν του 2004 η Ελλάδα θα αδυνατούσε να αναπτύξη τους μέχρι 10.000 στρατιώτες στην Κύπρο με βάση τις επιταγές του σχεδίου.

Θα πρέπει συνεπώς η Ελλάδα: (α) να σταματήσει να προσποιείται ότι μπορεί ν΄ αντισταθμίσει την Τουρκο-Βρεττανική στρατιωτική ισχύ στην Κύπρο και (β) ν΄αποποιηθεί μονομερώς των όποιων "εγγυητικών" της δικαιωμάτων που απορρέουν από τις Συνθήκες του 1960. Εδώ εντοπίζεται και το κλειδί μιας ριζοσπαστικής θα έλεγα στρατηγικής. Μια άρνηση της Αθήνας να συνεχίσει να συμμετάσχει σε ένα σύστημα διαρκούς ηγεμονίας επί ενός κράτους -μέλους της Ε.Ε. (του ΟΗΕ, του Συμβουλίου της Ευρώπης , της ΔΑΣΕ, κ.ο.κ) που είναι, επιπρόσθετα, και ασύμβατο με το δημοκρατικό πολίτευμα και το Σύνταγμα της Ελληνικής Δημοκρατίας, θα αναρτρέψει όλα τα δεδομόνα. Αυτό κυρίως που η Ελλάδα θα επιτύχει είναι να αφαιρέσει το "φύλο συκής" που συνεχώς επικαλούνται Άγκυρα και Λονδίνο για τη στρατιωτική τους παρουσία στην Κύπρο.

Τα οποία εγγυητικά "δικαιώματά" της Μ. Βρετανίας της Ελλάδας και της Τουρκίας στην Κύπρο βασίζονται, πρέπει να υπογραμμισθεί, σε τρείς πυλώνες. Εάν ο ελληνικός πάψει να υφίσταται, θα έχουμε την ουσιαστική κατάρρευση του ηγεμονικού και αναχρονιστικού αυτού οικοδομήματος των εγγυητικών δικαιωμάτων και τη σταδιακή απονομιμοποίηση του. Επιπλέον Λευκωσία και Αθήνα θα μπορούσαν σε συντονισμό να κάνουν και μια ακόμη υπερβατική κίνηση: να καταργήσουν την Κυπριακή Εθνική Φρουρά και ταυτόχρονα η Λευκωσία να κηρύξει την Κύπρο ως ¨ανοχύρωτη πολιτεία¨, ζητώντας παράλληλα από την Ε.Ε και το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ να λάβουν πρακτικά μέτρα για την ασφάλεια ενός εθελοντικά αφοπλισθέντος κράτους-μέλους των δύο αυτών οργανισμών.

Η τελευταία πρόταση μου ίσως να είναι πέραν του δέοντος ριζοσπαστική για τα μέτρα Αθηνών και Λευκωσίας αν και πιστεύω ότι θα τύχει ευρείας διεθνούςς στήριξης και υποστήριξης και θα αφαιρέσει κάθε πρωτοβουλία από Άγκυρα και Λονδίνο. Περιορίζομαι λοιπόν στην πρώτη και εισηγούμαι την άμεση στήριξη από τη Λευκωσία της ¨απαγκύστρωσης¨της Ελλάδος από την Κύπρο ως μέρος μιας στρατηγικής για την απονομιμοποίηση της όποιας στρατιωτικής παρουσίας Άγκυρας και Λονδίνου στα εδάφη της Κύπρου. 

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ 

* Ο Μάριος Ευρυβιάδης διδάσκει Διεθνείς Σχέσεις στο Πάντειο.