Θα καταφέρει άραγε η Ευρώπη να απεξαρτητοποιηθεί ενεργειακά από τη Ρωσία;
Ανάλυση Σκαϊ: Γιάννης Π. Καραβίδας
14/07/2009
Όταν ολοκληρωθεί --και ελπίζεται πως θα είναι έτοιμος μέχρι το 2014--ο αγωγός αυτός, ο Ναμπούκο (χαϊδευτικό του Ναβουχοδονόσορος, του αυτοκράτορος δηλ. των Βαβυλωνίων!), θα έχει μήκος περίπου 3.300 χιλιομέτρων και θα μπορεί να μεταφέρει μέχρι και 31 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου από την Κασπία και τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη μέσω Τουρκίας, Βουλγαρίας, Ρουμανίας, Ουγγαρίας και Αυστρίας.
Η σχετική συμφωνία υπεγράφη τη Δευτέρα στην Άγκυρα από τους πρωθυπουργούς των 5 αυτών χωρών. Θα μειωθεί άραγε έτσι, όπως ελπίζεται, η εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο; Σχεδόν το ένα τρίτο των αναγκών της σε φυσικό αέριο καλύπτεται, ως γνωστόν, από τη Ρωσία!
Μία πρώτη απάντηση είναι "όχι": το φυσικό αέριο που μπορεί να μεταφέρει ο νέος αγωγός καλύπτει μόλις το 5% των αναγκών της Ευρώπης.
Το φυσικό αέριο, ύστερα, που θα μεταφέρει ο Ναμπούκο θα προέρχεται κυρίως από την Κασπία, η οποία διαθέτει τεράστια αποθέματα, αν και ενδιαφέρον έχουν εκδηλώσει επίσης η Αίγυπτος, η Συρία και το Ιράκ.
Μέχρι τώρα, μόνο το Αζερμπαϊτζάν και το Τουρκμενιστάν είναι σε θέση να καλύψουν κάποιες από τις ανάγκες του αγωγού ο οποίος, για να είναι κερδοφόρος, πρέπει να βρει κι άλλους προμηθευτές.
Το Αζερμπαϊτζάν, πάλι, έχει συμφωνήσει να πουλήσει ποσότητες του δικού του φυσικού αερίου στη Ρωσία η οποία θα γίνει έτσι ακόμη πιο ισχυρή στον τομέα της ενέργειας.
Δεν αποκλείεται μάλιστα, όπως είχε άλλωστε αποκαλύψει ρεπορτάζ του BBC (που μετέδωσε πριν από καιρό η τηλεόραση του ΣΚΑΪ), ο Ναμπούκο να μεταφέρει τελικά και ... ρωσικό φυσικό αέριο: "Θα μεταφέρουμε φυσικό αέριο από τη Ρωσία, το Αζερμπαϊτζάν, από το Ιράκ ..." είχε δηλώσει στο BBC ο Ράινχαρντ Μίτσεκ, διευθυντής του προγράμματος Ναμπούκο. "Δεν θα αποκλείσουμε καμία πηγή φυσικού αερίου." Ανάλογες δηλώσεις έγιναν και τη Δευτέρα στην Τουρκία, μετά την υπογραφή της συμφωνίας.
Επομένως, η Ρωσία, με τους τεράστιους ενεργειακούς πόρους που έχει, εξακολουθεί να κρατάει την Ευρώπη στο χέρι--βλέπετε: Σάουθστριμ, Νόρντστριμ και, εμμέσως πλην σαφώς, Ναμπούκο.
Κι η Ευρώπη δεν έχει άμεση απάντηση σ'αυτό, όπως δεν έχει προετοιμασθεί και για ένα άλλο ενδεχόμενο--του ανταγωνισμού στην Κεντρική Ασία και στην Κασπία Θάλασσα για τον ενεργειακό εφοδιασμό που μπορεί, τουλάχιστον σύμφωνα με τη Μόσχα, να οδηγήσει μέσα στην επόμενη δεκαετία σε στρατιωτικές συγκρούσεις κατά μήκος των συνόρων.
Αποκτά ίσως έτσι ιδιαίτερη σημασία το μνημόνιο που υπεγράφη τη Δευτέρα στη Γερμανία για ένα φιλόδοξο έργο στον τομέα της ενέργειας--το Desertec, όπως λέγεται, το κόστος του οποίου υπολογίζεται σε 400 δισεκατομμύρια ευρώ.
Πρόκειται για την κατασκευή στη Σαχάρα ενός τεραστίου εργοστασίου παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από τον ήλιο η οποία θα μεταφέρεται, μέσω ειδικών καλωδίων μήκους περίπου τριών χιλιάδων χιλιομέτρων στην Ευρώπη. Έτσι, όπως υπολογίζεται, θα καλύπτεται, σε 40 χρόνια από τώρα, το 15% των αναγκών της Ευρώπης σε ηλεκτρική ενέργεια.
Περίπου 12 εταιρείες συμμετέχουν στο Desertec, όπως η Siemens, η Deutsche Bank και οι ενεργειακές ΕΟΝ και RWE.
Όμως, οι επικριτές του έργου υποστηρίζουν πως είναι πολύ ακριβό και ενέχει κινδύνους: η μεταφορά ενέργειας, λένε, είναι προβληματική και οι εγκαταστάσεις αυτές, επιπλέον, θα βρίσκονται σε χώρες με ασταθή καθεστώτα τα οποία θα μπορούν, ανά πάσα στιγμή, να σταματήσουν τον εφοδιασμό της Ευρώπης με ενέργεια.
Αλλά το ίδιο θα μπορούσε να πει κανείς και για τους αγωγούς που περνούν μεσ'από τις κουρδικές επαρχίες της Τουρκίας ή ακόμη και μέσ'απ'τη Γεωργία, για να μην αναφέρουμε (και πάλι) τα παιχνίδια που μπορεί και παίζει η Ρωσία. Ή όχι;
|