«Όλοι είναι αθώοι…» και νομικές μπούρδες
06.05.08
Γιόζεφ Φριτσλ
Ο Γιόζεφ Φριτσλ.

«Προφανώς δεν είχε συναίσθηση των πράξεων που του αποδίδει η αστυνομία»: στο “ακαταλόγιστο” θα στηριχθεί η υπεράσπιση του αυστριακού πατέρα-βιαστή, του ανθρώπου που είχε φυλακίσει επί 24 χρόνια την κόρη. Αν ο Γιόζεφ Φριτσλ χαρακτηριστεί παράφρονας, τότε θα εγκλειστεί σε ψυχιατρείο, όχι στην φυλακή.

Μικρή σύνοψη, προτού προχωρήσουμε στο διά ταύτα: ο Φριτσλ είχε φυλακίσει επί 24 χρόνια τη θυγατέρα του σε ένα ανήλιαγο υπόγειο μπουντρούμι για να τη βιάζει κατ΄ εξακολούθηση, με αποτέλεσμα να αποκτήσει μαζί της επτά παιδιά, ενώ είχε στήσει μια ολόκληρη ιστορία για να εξηγήσει την εξαφάνιση και να «υιοθετήσει» τρία από τα παιδιά-εγγόνια. Ο δικηγόρος του Φριτσλ είχε εκφράσει επίσης την ανησυχία του ότι ο πελάτης του δεν θα τύχει δίκαιης δίκης μετά τη μεγάλη δημοσιότητα που έλαβε η υπόθεση του.

Προφανές ότι ο δικηγόρος προσπαθεί να κτίσει σε καμένη γη την υπερασπιστική γραμμή του πελάτη του. Αναζητώντας ελαφρυντικά και «ελαφρυντικά». Σε μια υπόθεση που, στη συνείδηση του καθενός, πολύ απλά (και με μεγάλη επιείκεια) δεν υπάρχουν ελαφρυντικά. Ο πατέρας – βιαστής δεν παραβίασε απλώς το φυσικό νόμο που λέει «δεν κάνεις σε άλλους ότι δεν θέλεις να σου κάνουν». Ο Φριτσλ έπραξε το «ακατανόμαστο».

Και δεν πιστεύω ότι υπάρχουν γραπτοί νόμοι που να προνοούν με ακρίβεια και σαφήνεια την αρμόζουσα ποινή για το έγκλημα του Φριτσλ. Όπως, λόγου χάρη, υπάρχουν γραπτοί νόμοι για την περίπτωση φόνου, τη ληστεία και ούτω κάθε εξής. Υπάρχουν (δυστυχώς), παρόμοιες περιπτώσεις, σε άλλες χώρες με διαφορετικό δικονομικό σύστημα, στις οποίες, ίσως, θα μπορούσε η ανθρώπινη σκέψη (όχι ο τοπικός δικαστής) να αναζητήσει το λογικό υπόβαθρο για την ποινή του πατέρα-βιαστή.

Κοινότυπα δε λέγεται ότι «κάθε άνθρωπος είναι αθώος μέχρι αποδείξεως του αντιθέτου» και κάθε κατηγορούμενος δικαιούται «δίκαιης δίκης». Χωρίς να υπεισέρχομαι στους νομικούς λαβύρινθους, είναι προφανές ότι σε αυτά δικονομικά κλισέ κρύβεται η προσπάθεια πολλών δικηγόρων (ημεδαπών μη εξαιρουμένων) να υπερκεράσουν τους άγραφους νόμους δικαιοσύνης, εκείνους που προϋπήρχαν κάθε γραπτού λόγου, τους ίδιους που γεννήθηκαν μαζί με τον Πρώτο Άνθρωπο. Ισχύει δηλαδή ότι «αν η πράξη αντίκειται στο νόμο της φύσης, τότε ο νόμος προϋπάρχει αυτής» (Τ. Χομπς, Λεβιάθαν, τόμος Α, σελ. 354).

Ο Φριτσλ είχε πλήρη γνώση των πράξεων του. Για 24 χρόνια (24 χρόνια, όχι 24 μέρες! Ιδού και το στοιχείο της προμελέτης), αδικοπραγούσε με μόνο περιορισμό τη δική του βούληση και με αυτά τα κριτήρια θα πρέπει να δικαστεί. Προκειμένου να του επιβληθεί εκείνη η ποινή η οποία δεν θα είναι αυστηρότερη από τις πράξεις του, αλλά ούτε ανεπαρκής για αυτές.

Ο Φριτσλ προκάλεσε τη χείριστη βλάβη, όχι μόνο στην κόρη του και στα παιδιά – εγγόνια του που διατηρούσε στη φυλακή, αλλά και ευρύτερα στην πολιτική κοινότητα την οποία ζούσε. Άρα, η τιμωρία (η οποία επιβάλλεται «προς εκφοβισμό» όχι εκδίκηση προκειμένου να καταστήσει «τη βούληση των ανθρώπων πιο ευπειθή») πρέπει να έχει ορισμένες ιδιότητες: να είναι ανάλογη της βλάβης που προκάλεσε η πράξη, να αποτρέπει την επανάληψη του εγκλήματος και να δημιουργεί όφελος για την πολιτική κοινότητα.

Η τιμωρία (ή η αθώωση) θα είναι, βεβαίως, η κατάληξη της δημόσιας δίκης. Αλλά, κανένα νομικό τερτίπι δεν μπορεί να τίθεται υψηλότερα από τους άγραφους νόμους φυσικής δικαιοσύνης.

Αυτά, χωρίς να είμαι νομικός και χωρίς να έχω νομικές γνώσεις.

Χόρχε.

>> σύνδεσμος:
Στο «ακαταλόγιστο» θα στηριχθεί η υπεράσπιση του αυστριακού πατέρα-βιαστή