ΤΗΣ ΧΡΥΣΤΑΛΛΑΣ ΧΑΤΖΗΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Όπως βλέπουμε απομεινάρια δεινόσαυρων που εξαφανίστηκαν, να βλέπουμε σε μουσεία φυσικής ιστορίας τις μελιτζάνες για παράδειγμα ή τις φώκιες που πέθαναν όταν έλιωσαν οι πάγοι. Ή πολύ περισσότερο δεν φανταζόμασταν, απλοί ταπεινοί σπόροι να φυλαχθούν μέσα σε ένα βουνό, σαν πλάκες χρυσού. Να μην τους φτάνει ακτίδα ήλιου ή ότι άλλο μπορεί να τους θέσει σε κίνδυνο. Κι όμως φτάσαμε στην εποχή που η επιστημονική φαντασία γίνεται πραγματικότητα. Στη Νορβηγία, με τη συνεισφορά πολλών χωρών, δημιουργήθηκε μια Παγκόσμια Μονάδα Σπόρων.

Η νέα Κιβωτός του Νώε που θα σωθεί όταν τα υπόλοιπα θα έχουν καταστραφεί. Ήδη, σύμφωνα με στοιχεία του Οργανισμού Γεωργίας και Τροφίμων του ΟΗΕ, το 80% των ποικιλιών καλαμποκιού που υπήρχαν το 1930 έχουν χαθεί, ενώ το 94% των τύπων μπιζελιού που υπήρχαν στις ΗΠΑ δεν υπάρχουν πια, ενώ τα σιτηρά όλο και λιγοστεύουν. Η ξηρασία, οι πλημμύρες, ασθένειες, οι γενετικές τροποποιήσεις αλλάζουν καθημερινά τη βιοποικιλότητα. Αν και λειτουργούσαν τέτοιες τράπεζες σπόρων επί χρόνια, αποδείχτηκε πως χρειαζόταν κάτι πολύ περισσότερο αφού τράπεζες σπόρων σε Αφγανιστάν και Ιράκ καταστράφηκαν κατά τη διάρκεια των πολέμων. Στις Φιλιππίνες, επίσης, ένας τυφώνας κατέστρεψε την «τράπεζα» και πολλά από τα δείγματα που φυλάσσονταν εκεί, ενώ στα σωθικά ενός βουνού ότι και να γίνει, δύσκολα θα καταστραφούν. Και το επόμενο σενάριο επιστημονικής φαντασίας-ας ελπίσουμε- είναι μετά την απόλυτη καταστροφή, η ζωή να αρχίζει ξανά μέσα από σπόρους που θα βγουν στην επιφάνεια για να αρχίσει ο κύκλος της ζωής. Υπερβολικοί οι επιστήμονες; Κανείς δεν ξέρει.

Έχει μια μαγεία όμως το όλο εγχείρημα και μας υπενθυμίζει κάποιες απλές διαδικασίες της φύσης που χάνονται. Και που ξεχάσαμε και μεις να τις παρατηρούμε και πολύ περισσότερο να εκτιμούμε ότι σήμερα θεωρούμε δεδομένο. Αλλά ακόμα και το ταπεινό σιτάρι, δεν είναι καθόλου δεδομένο.

ΦΙΛΕΛΕΥΘΕΡΟΣ