(Λαθραία) ανάγνωση
20.03.08
Να επιχειρήσω με την σειρά μου μια άλλη, «λαθραία» ανάγνωση. Σημειωτέον το παρόν γράφεται σε στενή παραλληλία με την αφορμή γραφής του, το χωρίο από το βιβλίο του Δημήτρη Χαραλάμπη, «Δημοκρατία και Παγκοσμιοποίηση» εκ μεταφοράς του ή της «m.m» Όποιος βαριέται ας σταματήσει πάντως εδώ.

Αφαίρεση συνιστά, ανάμεσα σ’ άλλα, η αποκοπή από το πλήθος εικόνων που μας περιβάλλει μιας συγκεκριμένης.

«Η εικόνα ενός ανθρώπου πεινασμένου, δυστυχισμένου, σακατεμένου, κατεστραμμένου από την ανέχεια, τη δυστυχία, τον πόλεμο ή κάθε άλλη μορφή βίας, είναι η εικόνα ενός ανθρώπου.

Στην προκείμενη προβάλλεται αφαιρετικά μια δυστυχής ανθρώπινη ύπαρξη. Ο υποφέρων άνθρωπος. Σκοπείται ήδη η σχέση συμπάθειας, μια απόπειρα οικείωσης του πόνου. Ο πόνος πάντως δεν γνωρίζεται, ο πόνος μόνο βιώνεται ως εμπειρικό γεγονός.


«Δεν είναι οι άλλοι πολιτισμοί του Χάντινγκτον, τα διαφορετικά πεπρωμένα, οι διαφορετικές παραδόσεις, οι διαφορετικές πολιτισμικές ταυτίσεις των εθνικιστών, των ρατσιστών, των φανατικών. Ακολουθεί η υπόμνηση πως Είναι ένας από εμάς που υποφέρει. Είναι ένας άνθρωπος που υποφέρει. (..) Το χρώμα, η καταγωγή, το φύλο υποχωρούν ως στοιχεία διαφοροποίησης».

Η υπόμνηση διώκει πάλι την ταύτιση. Ένας από μας υποφέρει. Υποφέρει βέβαια ο Άλλος. Κάποιος άλλος. Γίνεται ωστόσο αφορμή για θεωρίας γυμνάσματα. Πιστώνω τον συγγραφέα –που δεν τον γνωρίζω- με συνέπεια. Δεν αμφιβάλλω δηλαδή έχει καταθέσει το όποιο λαβείν του από την πώληση του πονήματος του προς ανακούφιση του ανθρώπινου πόνου. Ή μήπως όχι;


«Η βία, η κοινωνική αδικία είναι το κυρίαρχο! Στοιχείο αυτής της εικόνας»


Η διαδικασία αφαίρεσης εδώ συνεχίζεται. Το υποκείμενο δεν είναι πλέον ο άνθρωπος που υποφέρει αλλά η αιτιολογία του πάθους, η κυρίαρχη της εικόνας βία. Το αδήλωτο είναι ότι της συγκεκριμένης αφαίρεσης προηγείται τοποθέτηση και προοπτική. Πρόκειται για την προβολή προσωπικών επιθυμιών πάνω στην αφορμή-πόνος. Άλλου είδους αφαιρέσεις έχουν διαδραματισθεί προ πολλού… Προκύπτει αυτό από τον συμπερασμό πως η βία συσχετίζεται αμέσως με την κοινωνική αδικία…


«…Η εικόνα του ανθρώπου είναι πολύ πιο άδολη από το δόλο του σχετικισμού. Είναι ωμή και γι' αυτό πραγματική. Είναι ο παγκόσμιος χαρακτήρας της κοινωνίας που παρουσιάζεται στην εικόνα μας. Είναι η στιγμιαία, η απόλυτη διάσταση της πραγματικής αφαίρεσης.(...)».


Ένταση κύριε συγγραφέα! Ο σχετικισμός γιατί σου φταίει ο δόλιος; Γιατί αυτονόητα συντρέχει το στοιχείο του δόλου δεν κατάλαβα– το ψυχανεμίζομαι όμως.


Ότι η βία είναι κυρίαρχη μάλιστα. Ναι. Είναι. Είναι λέει δε «ωμή και γι' αυτό πραγματική». Να διερωτηθώ άραγε ότι ωμό αυτονόητα και πραγματικό; Επειδή με «συμφέρει» θα σταθώ σ’ αυτό. Αν ότι ωμό είναι πραγματικό γιατί να το απορρίψω; Γιατί να απορρίψω την οποιαδήποτε πραγματικότητα;


Ακολουθεί πλέον η βαρύγδουπη πρόταση –το ζητούμενο ευθύς εξ’ αρχής- πως: «Το στοίχημα του παγκόσμιου πολιτισμού είναι αυτή η αποδοχή, η κατανόηση της πραγματικής αφαίρεσης. Ο κανονιστικός της χαρακτήρας έγκειται στην απλή διαπίστωση ότι είναι η μόνη ορθή λύση, ο μόνος, ο μοναδικός δρόμος του ορθολογισμού. Οτιδήποτε άλλο είναι ή οδηγεί στη βαρβαρότητα».


Έχω είναι αλήθεια μια «προκατάληψη» για κάθε μονισμό. Είναι ζήτημα υποκειμενικής αισθητικής να το ειπώ κομψά. Νομίζω επιτρέπεται. Ή μήπως όχι;


Ποιος ομιλεί εκ μέρους του παγκόσμιου πολιτισμού; Ότι τον κύριο δεν τον γνωρίζω δεν έχει πολλή σημασία. Τον κύριο παγκόσμιο πολιτισμό εννοώ. Διαπιστευτήρια αντιπροσώπευσης πάντως δεν περιμένω να αναγνώσω. Είναι ωστόσο «…η μόνη ορθή λύση, ο μόνος, ο μοναδικός δρόμος του ορθολογισμού. Οτιδήποτε άλλο είναι ή οδηγεί στη βαρβαρότητα…».


Η τελευταία πρόταση είναι αποθέωση της ποικιλίας! Ειρωνικά το λέω εννοείται. Ίσως είμαι βάρβαρος!


Ο άνθρωπος υποφέρει από τον άνθρωπο. Σαν τους παλιούς καλούς μαρξιστές ακούγομαι, οι υποψιασμένοι καταλαβαίνετε… Η βία θα εξακολουθήσει ως συνεχής απόρροια της ωμής πραγματικότητας. Η τελευταία δεν είναι το καζίνο κανενός για να ποντάρει.


Η παρούσα απόπειρα να αναγνωσθεί ως μια πιθανή ανάγνωση ανάμεσα σε πολλές, εν μέσω πλήθους δρόμων, έλλογα ή άλογα, ως διαπίστωση του πραγματικού αυτού που ορισμένοι δεν αντέχουν. Δεκτό να μην αντέχεται από τους εκλεπτυσμένους.


Βάρβαρα


D E M I A N


Υ.Γ. Ο λαθρομετανάστης είναι αναγκαίος. Ακριβώς όπως ο πολιτισμένος έχει ανάγκη τον βάρβαρο.